اظهار نامه مالیاتی در روش خود اظهاری، باید اشخاص حقیقی یا حقوقی، میزان مالیات خود را بدون دخالت ممیزین و کارشناسان مالیاتی، به صورت واضح بیان کنند.و هیچ گونه شک و شبهه ای در آن وجود نداشته باشد. کارشناسان سازمان امور مالیاتی پس از بررسی مدارک ارسالی توسط شخص حقیقی یا حقوقی و اطمینان از صحت مدارک ارسالی،و عدم تخلف از قوانین، مالیات اعلام شده را پذیرفته.و به همان مقدار، پرداخت مالیات برای شخص منظور می گردد. شرکت هایی که به مدت ۳ سال اظهارنامه مالیاتی آن ها از طرف سازمان امور مالیاتی قابل قبول باشد.و نسبت به مالیات خود اعتراضی نداشته باشند، مشمول ۵ درصد جایزه خوش حسابی برای مالیات های پرداختی ۳ ساله شان می شوند.
۲-پرداخت مالیات به صورت علی الرأس:
زمانی که اظهارنامه مالیاتی به صورت صحیح اعلام نشود.و خطایی در تکمیل آن خواه عمدا/سهوا رخ دهد. یعنی پس از تحویل اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات، ناصحیح بودن آن تشخیص داده شود.در اینصورت درستی اظهارنامه توسط ممیز رد شده.دفاتر شرکت را اگر ارائه شده باشد رد می کند. محاسبه میزان مالیات آن شرکت به صورت خود جوش انجام می گیرد. که به آن علی الرأس گفته می شود.
سه دلیل برای علی الرأس شدن اظهارنامه:
پرداخت مالیات در صورتی به حالت علی الرأس محاسبه خواهد شد که یک/چند مورد ذیل در تکمیل اظهارنامه اتفاق افتاده باشد:
۱-حساب سود و زیان و تراز نامه در آن وجود نداشته باشد.
۲-مدارک و گزارشات مورد نظر با توجه به درخواست ممیز ارائه نشود.
۳-مدارک داده شده از نظر اداره ی مالیاتی غیرقابل رسیدگی باشد. به این معنی که دفاتر مورد قبول باشد.اما هزینه های دفاتر مورد قبول واقع نگردد.
الیات علی الراس چیست؟
مالیات علی الراس مالیاتی است که مبنای محاسبه آن به جای اسناد و مدارک مودی، قراین و ضرایب مالیاتی باشد.
مودیان مالیاتی از نظر صحت عمل و الزام به تکلیف قانونی به طبقات زیر تقسیم میشوند:
مودیانی که هر ساله اظهارنامه مالیاتی، دفاتر و اسناد و مدارک تسلیم نمی نمایند
مودیانی که هر ساله اظهارنامه غیر واقعی تسلیم ولی از ارائه دفاتر و اسناد و مدارک به حوزه مالیاتی خودداری می کنند.باید توجه داشت که تهیه و تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان (صورتهای مالی) بدون وجود دفاتر و اسناد و مدارک امکان پذیر نمی باشد.
مودیانی که هر ساله اظهارنامه و دفاتر و اسناد و مدارک تسلیم نموده ولی از ابزار فروش و درآمد واقعی خودداری می نمایند (کتمان درآمد).
مودیانی که هر ساله اظهارنامه مالیاتی خود را با نشان دادن زیان تسلیم حوزه امور مالیاتی می نمایند.
مودیانی که هر ساله اظهارنامه و دفاتر و اسناد و مدارک تسلیم نموده ولی دفاتر آنها به دلایل جزئی در آیین نامه تحریر دفاتر مردود شده است.